Een tuna is een groep studenten die door het maken van muziek het leven verrijkt. Deze algemene en korte aanduiding van het begrip tuna kan ook voor andere muziekgroepen gelden. Wat maakt dan het fenomeen tuna uniek? Om te beginnen maakt de ontstaansgeschiedenis veel duidelijk. Zo stamt het begrip tuna uit het Spanje van de vroege middeleeuwen. Aangezien destijds nog geen universiteiten bestonden, trokken de studenten van de ene leermeester naar de andere.

Om in hun onderhoud te voorzien, én om zichzelf en anderen te vermaken, maakten ze onderweg muziek. Daarbij betuigden ze (natuurlijk) ook hun liefde aan de schone jonkvrouwen die zij onderweg tegenkwamen.

Toen universiteiten begonnen te ontstaan, verdween de noodzaak om rond te trekken, maar de tunatraditie bleef bestaan. Tegenwoordig heeft vrijwel elke faculteit in Spanje haar eigen tuna. De tuna’s dragen nog altijd de traditionele zwarte kostuums en ook de hoofdthema’s van de liederen zijn onveranderd: liefde, reizen, genieten en het studentenleven.

Voor de muzikale begeleiding wordt gebruik gemaakt van akoestische instrumenten, zoals de laud (Spaanse luit), bandurria (soort mandoline), gitaar, accordeon en pandereta (kleine tamboerijn). Deze tunatraditie heeft na haar ontstaan ook in andere landen vorm gekregen. Portugal en diverse Zuid- en Midden-Amerikaanse landen hebben deze traditie overgenomen. Ook in niet-Spaanstalige landen, waaronder Nederland, zijn enkele van deze tunagroepen naar Spaans voorbeeld opgericht.

Eindhoven is ook de residentie van de eerste vrouwelijke tunagroep ‘La Tuniña’, en is daarmee de bestaansplek van de vrouwelijke tunatraditie. Aangezien er vandaag de dag tal van vrouwelijke tuna’s in moederland Spanje te vinden zijn, heeft ons Nederlandse stadje dus een aanzienlijke invloed gehad op de stand van zaken van de huidige tuna traditie.

In 1971 krijgt de muziekgroep een eigen huis: Het Tunahuis. Aalsterweg 171 wordt al snel de thuisbasis voor alle Tunaactiviteiten, zoals optredens en “ronda’s” (muzikale trektochten). Gedurende deze ronda’s wordt gespeeld in café en restaurants, voor eten, drinken en plezier. Vanaf 1986 worden in Eindhoven ook festivals georganiseerd waarbij tuna’s van over de hele wereld komen optreden.

Het aangezicht van jonge studenten die in middeleeuwse pakken, Spaanse liederen zingend en traditionele instrumenten bespelend door de stad zwerven is onlosmakelijk verbonden met het studeren aan de Eindhovense universiteit.

Tijdens een vakantie aan de Costa Brava maakt een groepje studenten van de Technische Universiteit Eindhoven voor het eerst kennis met de daar plaatselijke tuna. Terug in Eindhoven komen zij op het idee verse eerstejaars- studenten bij wijze van ontgroening enkele tunaliedjes voor een prominente dame te laten zingen.

Zowel de bedenkers als de uitvoerders raken enthousiast en de Tuna Ciudad de Luz (Tuna van de lichtstad Eindhoven) is geboren (1964). Sindsdien is de Tuna een bekend en uniek fenomeen in Eindhoven. Ter gelegenheid van het eerste lustrum in 1969 verschijnt de eerste single. Een jaar later neemt de Tuna van de TU Eindhoven in Madrid deel aan een Spaans Certamen (tunafestival).

Een deskundige jury beoordeelt de prestaties van alle tunagroepen, zowel op het podium als tijdens de optocht door de stad. Er zijn prijzen voor: de beste groep per klassement, de leukste groep en voor individuele muzikanten (zoals solozanger, vaandelzwaaier en panderetist).

Na het eerste festival in Eindhoven in 1986 – het eerste certamen op ‘vreemde’ bodem – is nog tienmaal in Eindhoven een tunafestival georganiseerd. In de jaren zonder festival wordt er een ‘Noche de Tuna’ georganiseerd. Deze noche is een kleinere variant op het tunafestival. Door de intieme sfeer van de Noche de Tuna wordt het publiek ‘meegezogen’ in de tunatraditie. Tijdens de Noche en de Pasa Bares (kroegentocht), waarbij de tunagroepen van kroeg naar kroeg trekken, proeft men de originele tunasfeer.